Quảng Ninh: tiền phong thực hành mô hình đặc khu kinh tế

Các phiên bàn thảo trong hội thảo đã thu hút sự quan tâm đặc biệt của các chuyên gia kinh tế hàng đầu CôngThương - xuất hành từ ý tưởng nào mà Quảng Ninh đã tổ chức được cuộc hội thảo mang tầm cỡ quốc tế và sáng tạo đến vậy, thưa Chủ tịch? Trước yêu cầu phải đổi mới để phát triển, tỉnh Quảng Ninh đã chủ động đề xuất xây dựng Đề án “Phát triển kinh tế - tầng lớp nhanh, vững bền; bảo đảm kiên cố quốc phòng - an ninh và thí nghiệm xây dựng hai đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Móng Cái” trình Bộ Chính trị ngày 8/9/2012. Trong đề án đã xác định hai điểm đột phá là xây dựng và phát triển hai đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Móng Cái với mục đích là: Xây dựng mô hình phát triển kinh tế hướng ngoại; thí điểm mô hình đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt và một số cơ chế, chính sách đặc thù nhằm góp phần thực hành ba đột phá mà Đại hội XI của Đảng đã đề ra; tạo sự phát triển bứt phá về kinh tế - tầng lớp để lan tỏa trong tỉnh Quảng Ninh và vùng đồng bằng sông Hồng... Tại Thông báo số 108-TB/TW ngày 1/10/2012, Bộ Chính trị đã chỉ đạo giao “Ban cán sự đảng Chính phủ lãnh đạo, chỉ đạo; tỉnh Quảng Ninh chủ trì phối hợp với các bộ, ngành Trung ương khẩn trương hoàn chỉnh Đề án về “Xây dựng hai đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt Vân Đồn, Móng Cái”, ít Ban cán sự đảng Chính phủ để Ban cán sự đảng Chính phủ trình Bộ Chính trị coi xét, quyết định”. Quá trình nghiên cứu khai triển lập Đề án xây dựng Đặc khu kinh tế tại Vân Đồn được tỉnh Quảng Ninh thực hiện khôn cùng nghiêm trang, bổn phận, thận trọng và đã được nghiên cứu trong cả một quá trình dài; bên cạnh việc thành lập Ban chỉ đạo cấp tỉnh do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy là Trưởng ban và trực tiếp chỉ đạo khai triển việc xây dựng đề án; tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức nhiều buổi làm việc với các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương; đã nhận được nhiều ý kiến tham gia chỉ đạo của các đồng chí lãnh đạo Đảng, nhà nước, các chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý; đồng thời đã tổ chức các đoàn nghiên cứu, khảo sát, học tập kinh nghiệm trong và ngoài nước, đặc biệt là tại các nhà nước đã xây dựng thành công các mô hình đặc khu kinh tế, khu kinh tế tự do như Trung Quốc, Hàn Quốc, UAE… Việc xây dựng kế hoạch tổ chức các hội thảo trong quá trình xây dựng đề án đã được Ban chỉ đạo xác định trong kế hoạch triển khai ngay từ thời đoạn đầu. Tuy nhiên, ý tưởng tổ chức Hội thảo khoa học quốc tế quy mô lớn như lần này mới được cụ thể hóa vào tháng 8/2013, sau nhiều lần đàm luận với Trung tâm Nghiên cứu Đặc khu kinh tế Trung Quốc, Trường Đại học Thâm Quyến (Trung Quốc). Hội thảo là dịp luận bàn, học hỏi kinh nghiệm của các nhà khoa học thế giới và Việt Nam phục vụ cho việc nghiên cứu, báo cáo, đề xuất với Trung ương cho phép khai triển Đề án “Xây dựng Đặc khu kinh tế Vân Đồn”; tạo thời cơ để tuyên truyền, quảng bá về tiềm năng, lợi thế, vị thế, những chính sách canh tân đổi mới của tỉnh Quảng Ninh, mang ấn tượng tốt đến với bạn bè trong nước và quốc tế; qua đó góp phần vào kêu gọi, lôi cuốn đầu tư vào tỉnh Quảng Ninh với trung tâm là Đặc khu kinh tế Vân Đồn, Khu kinh tế cửa khẩu Móng Cái. Cũng phải khẳng định thêm, việc tổ chức thành công hội thảo này có ý nghĩa rất quan trọng; bởi đã góp phần củng cố cơ sở pháp lý, cơ sở khoa học, sự cấp thiết về xây dựng và phát triển đặc khu kinh tế; chứng minh tính khả thi, khả năng thành công trong việc khai triển xây dựng đặc khu kinh tế; khẳng định sự quan hoài, ủng hộ của cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư vào quá trình triển khai. Ngoài ra, hội thảo còn khẳng định vai trò tiên phong, đi đầu của tỉnh Quảng Ninh về việc chủ xướng và thực hành mô hình đặc khu kinh tế, góp phần tạo động lực phát triển mới cho địa phương và cho nhà nước. Một góc huyện đảo Vân Đồn Đối với Vân Đồn, thể chế hành chính sẽ hướng vào thiết chế hành chính một cấp, hành chính theo mô hình tỉnh thành. Vấn đề trực thuộc Quảng Ninh hay Trung ương do Trung ương coi xét quyết định phù hợp với tình hình bây chừ ở Việt Nam. Tuy nhiên, thiết chế là phải có pháp luật, cam kết bằng luật pháp, bằng điều hành và tuân luật pháp, dân chủ... Vậy, thông điệp Quảng Ninh muốn nói tới qua hội thảo quốc tế này là gì? Trong khi Việt Nam vẫn đang trong tuổi đầu của quá trình xây dựng và phát triển khu kinh tế thì nhiều nhà nước và vùng bờ cõi đã khai triển và ứng dụng thành công nhiều mô hình đặc khu kinh tế, khu kinh tế tự do, khu thương nghiệp tự do và các mô hình này đã góp phần cuốn hàng ngàn tỷ USD vốn đầu tư nước ngoài, trở thành cực tăng trưởng, cực phát triển có sức lan tỏa, tạo động lực cho cả nền kinh tế phát triển. Qua đó khẳng định xu thế phát triển các đặc khu kinh tế tiếp tục được thực hành ở nhiều quốc gia phát triển. Với lợi thế về vị trí địa lý, tài nguyên, nguồn nhân lực, tiềm năng phát triển; sự ủng hộ mạnh mẽ của Trung ương và kiên tâm chính trị của tỉnh Quảng Ninh trong việc lớp mô hình động lực phát triển mới, mang tính đột phá; cộng thêm đề nghị càng ngày càng cao về việc hoàn thiện thiết chế, cải thiện môi trường đầu tư, nâng cao tính cạnh tranh về cuốn đầu tư so với các nước trong khu vực và trên thế giới; việc phát triển đặc khu kinh tế thích hợp với điều kiện thực tiễn của Việt Nam là rất cấp thiết. Tuy nhiên, để xây dựng và phát triển thành công một đặc khu kinh tế đòi hỏi một lượng vốn đầu tư rất lớn không những từ ngân sách quốc gia mà còn từ các nguồn lực bên ngoài. Trong khi nguồn ngân sách nhà nước hạn chế, huy động nguồn lực bên ngoài còn khó khăn và chứa đựng những rủi ro nhất định. Cho nên, cần nghiên cứu một cách khách quan và khoa học để lựa chọn địa điểm có tiềm năng và lợi thế so sánh lớn nhất để phát triển theo mô hình đặc khu kinh tế bảo đảm tính khả thi, hiệu quả cao. Trên cơ sở nghiên cứu kinh nghiệm về xây dựng, phát triển và quản lý mô hình đặc khu kinh tế của các nước trên thế giới, tỉnh Quảng Ninh đã rút ra được một số bài học, kinh nghiệm về thành công và thất bại, vận dụng đưa vào đề án. Qua hội thảo, tỉnh Quảng Ninh mong muốn các cơ quan Trung ương của Việt Nam, các nhà khoa học, chuyên gia, nhà quản lý, các diễn giả có kinh nghiệm và uy tín hàng đầu thế giới đưa ra những khuyến nghị cụ thể vận dụng cho Việt Nam nói chung và Quảng Ninh nói riêng trong từng điều kiện và hoàn cảnh cụ thể. Trân trọng cảm ơn chủ toạ! Mai Phương (thực hành) Các phiên thảo luận trong hội thảo đã thu hút sự quan hoài đặc biệt của các chuyên gia kinh tế hàng đầu PHẢN HỒI