Thiếu kiến thức và sĩ diện: Người Việt quá dễ dãi với giá cả

Người tiêu dùng Việt Nam nên học cách tiêu hợp lý - Ảnh minh họa của Ngọc Thắng Không ở nước nào, mà người tiêu dùng lại dễ dãi với giá cả như ở Việt Nam. Khái niệm “Acceptable price range” - hạn mức giá có thể ưng ý được, nghe đâu quá rộng rãi trong xã hội Việt. Người tiêu dùng Việt trả tiền, đôi lúc biết rõ ràng là bất hợp lý, nhưng vẫn tắc lưỡi cho qua. Có người còn chẳng hiểu khái niệm giá cả hợp lý là gì nữa. Rất nhiều sản phẩm và dịch vụ trên thị trường bây giờ, rất hạp với tiêu chí “lợi ích mong đợi từ sản phẩm không tương hợp với cái giá người tiêu dùng phải trả”. Vấn đề là, người tiêu dùng Việt vẫn trả. Lấy tỉ dụ, khi giá xăng tăng 1.000 đồng/lít, tức thì nhiều nhà cung cấp thực phẩm tăng trên một khẩu phần từ 5.000-10.000 đồng, trong khi chi phí trung bình chia ra trên quãng đường chuyển di chỉ thêm 100 đồng. Tức thị, hoài đầu vào tăng thêm chỉ 1, nhưng giá bán đầu ra tăng thêm những 1.000. Kiến thức tiêu dùng của người Việt quá yếu, nên khi các nhà cung cấp (người bán) đưa ra một lý do nào đó để tăng giá, thì tức thì cho qua, và móc hà bao ra trả. Điều này khiến càng ngày càng nhiều người bán hàng “hoang tưởng” về mức giá mà họ có thể đưa ra trên thị trường. Sự dễ dãi của người tiêu dùng Việt, trong một chừng mực nào đó, làm cho chính những nhà cung cấp Việt trở thành lạm dụng việc tăng giá, và qua đó hạn chế tính cạnh tranh đối với các doanh nghiệp nước ngoài. Thêm vào đó, khi một doanh nghiệp Việt bắt đầu có chút danh tiếng, thì ngay tức thì nghĩ ngay đến việc tăng giá, chứ không nghĩ đến việc phải tăng thêm lợi ích cho khách hàng. Điều này cũng bắt nguồn từ sự dễ dãi của người tiêu dùng. Người tiêu dùng dễ dàng chấp thuận mức giá “vì thương hiệu đó nổi tiếng”, mà không cân nhắc chút nào đến ích lợi mà mình nhận được. Sự thiếu hiểu biết khiến cho người tiêu dùng Việt trả giá rất nhiều, mà tỉ dụ tiêu biểu có thể thấy thẳng tuột chính là các loại áo quần hàng hiệu. Góp phần thêm vào sự dễ dãi với giá cả, đó chính là tính Sĩ diện của người tiêu dùng Việt. Khi người Việt than giá cao, chúng ta sợ mọi người chê mình nghèo, bần tiện, thiếu phóng khoáng. Thể diện, nên thay vì từ khước, thì chặc lưỡi cho qua. Sĩ diện, nên thay vì tìm hiểu đầy đủ Kiến thức về sản phẩm, thì chỉ nghe người bán nói, rồi trả, trả, và trả. Điều đó tạo nên một từng lớp tiêu dùng rối loạn về mức giá. Bởi vậy, trong khi giá thịt bò, thịt gà, thịt heo của chúng ta ngang với một số nước châu Âu, thì thu nhập của chúng ta lại thấp hơn họ gần cả ngàn lần. Nên chi, khi mà chiếc điện thoại giá bằng cả 2-3 tháng lương của một nhân viên văn phòng Việt, lại có thể bán chạy ở giang san chúng ta hơn cả các nước mà cũng chiếc điện thoại này, giá lại chỉ bằng một phần mười lương tháng của họ. Đã đến lúc người Việt nên học cách ăn xài hợp lý. Đã đến lúc, mà người Việt nên học cách cân nhắc về giá trị. Hãy biến mình thành người tiêu dùng, chứ không phải “bị tiêu dùng”. Hoàng Nhật Phong * Bài viết thể hiện văn phong và góc nhìn của tác giả, là cố vấn luật pháp của Tập đoàn Việt Mỹ, giảng sư tiếng Anh và kỹ năng mềm cho sinh viên ở các trọng điểm, đang sinh sống tại TP.HCM.