Quảng bá giang sơn hiệu quả mà ít tốn tiền

Nguyễn Thiện, Giám đốc Công ty Truyền thông Tiêu Điểm Bạn trẻ hưởng ứng Giờ địa cầu 2014 tại TPHCM tối 29-3. Ý tưởng “Giờ Trái đất” đã làm rạng danh nước Úc. Ảnh: UYÊN VIỄN Cả chục ngày qua, báo chí đã tốn nhiều giấy mực để phân tích xem nên hay không nên tổ chức Asiad 18 vào năm 2019 trong bối cảnh nền kinh tế đang đối mặt với bao khó khăn. Phía Bộ Văn hóa - Thể thao và Du lịch thì cho rằng “đây sẽ là thời cơ lớn giúp Việt Nam nâng cao vị thế chính trị, cuốn đầu tư, khách du lịch, tạo niềm tin cho khu vực, thế giới” (lời Bộ trưởng Hoàng Tuấn Anh), còn phía những người phản biện thì khẳng định tổ chức Asiad chỉ làm tăng gánh nặng lên vai người dân vì kiên cố uổng không chỉ là 150 triệu đô la Mỹ mà gấp nhiều lần như thế. Một cuộc dò xét trên tuổi xanh cho thấy đại đa số độc giả muốn hủy đăng cai Asiad 18 và chịu bồi thường. Mới nhất, vào cuối tuần rồi, Phó thủ tướng Vũ Đức Đam đã đưa ra quan điểm nên cân nhắc rút lui không tổ chức Asiad 18 (Tuổi Trẻ, 31-3-2014) . Nói đến việc nâng cao vị thế của quốc gia, truyền bá hình ảnh sơn hà, tôi bỗng nhớ về một hội thoại cũ. Cách đây bốn năm, trong một buổi giảng bài cho lớp học về quản lý sự kiện nhân sắp diễn ra Giờ Trái đất vào đêm 27-3-2010, tôi có hỏi các học viên “Các bạn thấy việc nghĩ ra ý tưởng Giờ địa cầu có quá khó không?”. Tất tật học viên của tôi đều giải đáp là “không khó!”. Thực vậy, một sự kiện mà đến Giờ địa cầu 2014 này (29-3-2014) đã thu hút sự tham dự của hơn 150 quốc gia và vùng lãnh thổ trên thế giới; các thắng cảnh lừng danh thế giới đều phải vào cuộc, sự kiện đó bắt nguồn từ ý tưởng “thật đơn giản” của một người đàn ông có tên là Andy Ridley. Andy Ridley đã làm rạng danh nước Úc! sao chuyện cần ý tưởng truyền thông mới! giờ, Việt Nam đang đối diện với nhiều vấn đề mang tầm khu vực và toàn cầu. Từ chuyện Trái đất ấm dần lên, nước biển dâng, nguồn nước cạn kiệt, bùng nổ dân số, đại dịch HIV... Cho đến tình trạng bóc lột lao động con nít, mua bán đàn bà xuyên biên giới... Đều là các vấn đề thời sự của thế giới trong thế kỷ 21. Mấu chốt là luôn cần tìm ra các ý tưởng và cách thức truyền thông mới nhằm lôi cuốn sự chú ý và nâng cao ý thức của người dân Việt Nam về từng vấn đề cụ thể. Và khi một vấn đề toàn cầu trở thành sự kiện địa phương, rồi lan tỏa thành sự kiện quốc gia, tạo được tiếng vang tốt và nếu chúng ta biết quảng bá thì nhiều khả năng sẽ trở nên sự kiện khu vực và thế giới, góp sức cho nhân loại và qua đó quảng bá cho sơn hà. Chiến dịch “Giờ địa cầu” trước tiên ra đời năm 2007 khi cả thị thành Sydney tắt đèn là một minh chứng hùng hồn! Khuyến khích và hấp thu, đánh giá sáng kiến công dân bây giờ, ở Việt Nam, các sự kiện mang tầm nhà nước thường do một bộ (hoặc liên bộ) yêu cầu và Thủ tướng Chính phủ quyết định. Đến nay, chưa thấy có sự kiện tầm nhà nước nào phát xuất từ sáng kiến, ý tưởng của công dân cả. Mà chúng ta biết, công chức Nhà nước là những người “làm theo quy định” của trên nên đa số họ vẫn thường “nghĩ theo quy định”, hồ hết đi theo lối mòn nếp cũ nên chi thật hiếm thấy có sự kiện nào hình thành trên nền ý tưởng độc đáo, đột phá để người dân thật sự nao nức, trông chờ. Nên, nếu xác định việc Việt Nam chủ xướng sự kiện mang tầm vóc khu vực và toàn cầu là một phương thức hiệu quả để truyền bá cho sơn hà thì quốc gia cần có chính sách khuyến khích ý tưởng, sáng kiến công dân (kể cả đặt hàng), và quan trọng là phải có cơ chế tiếp thụ, đánh giá ý tưởng. Cơ chế này nhất thiết phải bao gồm các chuyên gia khao khát với việc nâng cao hình ảnh sơn hà, nhạy bén, có tư duy mới để hiểu và đồng hành với các tác giả ý tưởng. Các tỉnh, thành cũng có thể làm tương tự. Hộ sinh chú ý tưởng thành sự kiện Cùng với chính sách khuyến khích và cơ chế hữu hiệu để tiếp thu, giám định sáng kiến công dân, quốc gia (Chính phủ, các bộ, các tỉnh, thành) còn phải làm cô mụ chú ý tưởng độc đáo, sáng tạo của người dân thành hiện thực. Nhà nước phải là nhà tổ chức hoặc phải hậu thuẫn mạnh mẽ cho đơn vị tổ chức thì sự kiện mới diễn ra suôn sẻ được. Thực vậy, ý tưởng “Giờ Trái đất” có nhẽ cũng nằm trên giấy nếu Andy Ridley không nhận được sự ủng hộ nồng hậu của thị trưởng đô thị Sydney - bà Clover Moore. Học viên của tôi đã hỏi: giả thử một bạn trẻ Việt Nam có ý tưởng “Giờ địa cầu”, thì các cơ quan chức năng sẽ tiếp thu, đánh giá, tương trợ ra sao? hẳn nhiên, câu giải đáp dù thế nào cũng chỉ là phán đoán! Nếu không khởi xướng mà để người khác nghĩ hết, mình chỉ có hưởng ứng, thì chúng ta mãi mãi đi sau!